Le olataga mo tagata uma

I le tele o tausaga ua tuanaʻi na ou faʻalogo ai i se feʻau na faʻamafanafanaina aʻu i le tele o taimi talu mai lena taimi. O lea lava ou te manatu o se feau taua tele i le Tusi Paia i aso nei. O le feau o le a sauni le Atua e laveaʻi tagata uma. Ua saunia e le Atua se auala e mafai ai e tagata ola uma ona o mai i le olataga. O loʻo galue nei ile faʻagaioiga ole peleni. Seʻi o tatou muaʻi vaʻai i le ala o le faʻaola faʻatasi i le Afioga a le Atua. I le Roma, ua faamatala ai e Paulo le tulaga ua i ai tagata i mea nei:

“Ua agasala tagata uma lava ma ua le oo i le mamalu e tatau ona latou maua i luma o le Atua.” (Roma 3,23 Butcher 2000).

Na fuafuaina e le Atua le mamalu mo tagata. Lenei faʻamatalaina mea tatou tagata moomoo mo le fiafia, o se faʻataunuʻuina o tatou manaʻoga uma. Ae oi tatou tagata ua leiloa pe misia lenei mamalu ona o le agasala. O le agasala o le faʻalavelave sili lea ua vavaeʻeseina ai i tatou mai le mamalu, o se faʻalavelave e le mafai ona tatou manumalo ai. Peitai na aveʻese e le Atua lenei toatuga e ala i lona Alo o Iesu.

“Ua ta’uamiotonuina foi e aunoa ma se aoga i lona alofa tunoa, i le togiola o loo ia Keriso Iesu” (fuaiupu 24).

O le faaolataga la o le ala lea ua saunia e le Atua mo tagata ina ia mafai ai ona latou toe maua le mamalu o le Atua. E na o le tasi lava le ala ua saunia e le Atua, e tasi le ala, ae taumafai tagata e ofo atu ma filifili auala uigā ma isi auala e oo atu ai i le faaolataga. O se tasi lenā o māfuaaga ua tatou iloa ai le tele o lotu. Na fetalai Iesu e uiga ia te ia lava i le Ioane 14,6 fai mai: "O aʻu le ala“. Na te lei fai mai o ia o se tasi o le tele o auala, ae o le auala. Na faamaonia e Peteru lenei mea i luma o le au Saniterini:

“Ma e leai se isi olataga (O le olataga) foi leai se isi igoa ua tuuina mai i tagata i lalo o le lagi, e faaolaina ai i tatou.” ( Galu 4,12).

Na tusi atu Paulo i le ekalesia i Efeso:

“Sa oti foʻi outou i a outou solitulafono ma agasala. O lenei, ‘ia ‘outou manatua na fānau mai ‘outou o Nu‘u ‘ese, na ta‘ua fo‘i ‘outou e le‘i peritomeina e ē na peritomeina i fafo; o lea na e maua ai leai se faʻamoemoe ma mau ai e aunoa ma le Atua i le lalolagi” (Efeso 2,1 ma le 11-12).

Matou te vaʻai mo auala i fafo ma isi auala i tulaga faigata. Saʻo lelei. Ae a oʻo i le agasala, e tasi lava la tatou filifiliga: faʻaolaina e ala ia Iesu. E leai seisi auala, leai se isi auala, leai se isi faʻamoemoe, leai se isi avanoa nai lo le mea na saunia e le Atua mo ia mai le amataga: Le olataga e ala i lona Alo o Iesu Keriso.

A tatou manatua pea lenei mea moni, e faʻaosoina fesili. Fesili na fesiligia ai e le tele o kerisiano latou lava i o tatou luma:
Ae faʻapefea oʻu aiga pele ua tuʻua e leʻi liua?
Ae faʻapefea le faitau miliona o tagata e leʻi faʻalogo lava ile suafa o Iesu ile latou olaga?
Ae faʻapefea le toʻatele o tamaiti e leʻi sala Iesu na feoti e aunoa ma le iloaina o Iesu?
E tatau i nei tagata ona feagai ma mafatiaga ona ua latou leʻi lagonaina le igoa o Iesu?

E tele tali na tuuina mai i nei fesili. O nisi e talitonu e naʻo le finagalo o le Atua e laveaʻi nai tagata na ia filifilia ma fuafuaina e faia aʻo leʻi faʻavaeina le lalolagi. O isi e talitonu o le Atua na te faʻaolaina tagata uma, pe latou te mananaʻo iai pe leai, e le saua le Atua. E tele pupuni i le va o nei manatu e lua o le a ou le talanoaina nei. Matou te tuuto atu i matou lava i faamatalaga o le Afioga a le Atua. E finagalo le Atua i le faaolataga mo tagata uma. O lona finagalo faʻaalia lea, na ia tusia ma le manino.

“E lelei ma e mālie i le silafaga a le Atua, lo tatou Faʻaola e finagalolena Allen E fesoasoani tagata ma latou oʻo mai i le poto o le upu moni. Aua e toʻatasi le Atua ma toatasi le puluvaga i le va o le Atua ma le tagata, o le tagata o Keriso Iesu, o le na foaʻiina o ia lava mo alle i le togiola"(1. Timoteo 2,3-6).

Ua faʻaalia manino mai e le Atua, e finagalo o Ia e fausia le faʻaola mo tagata uma. I lana afioga foi na ia faaalia ai lona finagalo e le tatau ona leiloa se tasi.

“E le faatuai mai e le Alii le folafolaga, faapei o le manatu o isi e faatuai; ae e onosai o ia ia te outou ma aua e te manaʻo e maumau se tasi, ae ia maua e tagata uma le salamo” (1. Pita 3,9).

Faʻafefea ona faʻatinoina e le Atua Lona finagalo? E le faʻamamafaina e le Atua le itu tino i lana Upu, ae faʻapefea ona avea le taulaga a lona Alo ma togiola o tagata uma. Matou te tuuto atu i matou lava i lenei itu. I le papatisoga o Iesu, na faailoa mai ai e Ioane le Papatiso se mea moni taua:

“O le aso na sosoo ai na iloa atu ai e Ioane Iesu o sau ia te ia, ona faapea atu lea o ia, Faauta i le Tamai Mamoe a le Atua o le lalolagi tauia le agasala” (Ioane 1,29).

Na ave e Iesu i Ona luga agasala uma a le lalolagi, e le na o se vaega o lena agasala. Na ia aveina i ona luga mea le tonu uma, amioleaga, amioleaga, togafiti ma pepelo uma. Na ia amoina lenei avega mamafa o agasala i le salafa o le lalolagi ma puapuagatia i le oti mo tagata uma, o le faʻasalaga mo agasala.

“O ia foi o le togiola mo a tatou agasala, e le gata mo a tatou, a mo a latou agasala foi le lalolagi atoa"(1. Johannes 2,2).

O lana galuega tele na tatalaina ai e Iesu le faitotoʻa mo lo latou faʻaolaina mo le lalolagi atoa, mo tagata uma. E ui lava i le mamafa o le avega o le agasala na tauave e Iesu ma e ui i faigata ma puapuaga na ia onosaia, na aveina e Iesu mea uma i ona luga ona o le loloto o le alofa mo i matou, ona o le alofa mo tagata uma. O loʻo taʻu mai ia i tatou e le mau taʻutaʻua i le:

“Ona faia lea e le Atua alofa i le lalolagina ia foaʻi mai lona Atalii e toʻatasi, ina ia lē fano se tasi e faatuatua iā te ia, a ia maua e ia le ola e faavavau.” (Ioane. 3,16).

Na ia faia mo i tatou ona o le "fiafia". E lē o le tuʻinanau i lagona faanoanoa, ae ona o le alofa loloto mo tagata uma. 

“Ona ua faafiafiaina le Atuaina ia mau ia te ia (Iesu) le tele o mea uma, ma o ia e ala mai ia te ia mea uma sa faʻalelei ma ia lava, pe i le lalolagi po o i le lagi, o loo faatupuina le filemu i lona toto i luga o le satauro.” (Kolose 1,19-20).

Pe tatou te iloa ea o ai lenei Iesu? E lē na o ia o le togiola o tagata uma, ae o ia foʻi o Lē na foafoaina ma lagolagoina. O ia o le tagata na aumaia i tatou ma le lalolagi e ala i Lana Afioga. O ia fo'i na te fa'aolaina i tatou, saunia mea'ai ma lavalava, ma fa'atumauina faiga uma i le vanimonimo ma le lalolagi ina ia mafai ona tatou ola ai. Ua faailoa mai e Paulo lenei mea moni:

“Ona o ia na faia ai mea umao mea o i le lagi ma i le lalolagi, o le vaʻaia ma le le vaʻaia, o nofoaliʻi poʻo pule poʻo mana poʻo pule; mea uma na faia e ala ia te ia ma agai ia te ia. Ae sili i na mea uma, ma mea uma o ia te ia’ (Kolose 1,16-17).

O Iesu le Togiola, Foafoa ma Sustainer na faia se faʻamatalaga faʻapitoa a o leʻi oʻo i lona maliu.

“A o a‘u, afai e faaeaina a‘u nai le lalolagi, e faapea lava ona ou uma tusi mai ia te au. Ae na ia fai atu lenei mea e faailoa mai ai le oti o le a maliu ai o ia." (Ioane 12,32).

O le “faamaualugaina” o le uiga o Iesu o lona faasatauroina, lea na oo ai i lona maliu. O le a ia aumaia tagata uma i lenei oti, na ia valoia. Ina ua fetalai Iesu i tagata uma, o lona uiga o tagata uma, tagata uma. Na faia e Paulo lenei manatu:

“Auā ua uunaʻia i matou e le alofa o Keriso, a e maise ua matou mautinoa, afai na oti le toʻatasi mo tagata uma, ua oti uma lava.” (2. Korinito 5,14).

I le maliu o Keriso i luga o le satauro, na ia aumaia le oti i tagata uma i le tasi itu, aua na ia aumaia uma ia te ia i luga o le satauro. Na feoti uma i le maliu o le latou Faʻaola. O le taliaina o lenei sui sui maliu o lea avanoa i tagata uma. Peitai, e leʻi tumau pea le oti o Iesu, ae na toe faatuina e lona Tama. I lona toetu, na ia aafia ai foi tagata uma. O le a toetutu tagata uma. O se taua faʻamatalaga lea i le Tusi Paia.

“Aua e te ofo. Auā e oo mai le aso e faalogo ai i lona leo o i latou uma ua i tuugamau, ona o mai ai lea o e na amio lelei, e toe tutu i le ola, a o e na amio leaga, e toe tutu i le faamasinoga.” (Ioane. 5,28-9).

E leʻi tuʻuina atu e Iesu se taimi mo lenei faʻamatalaga. E leʻo taʻua e Iesu ii pe o nei toetutu e lua e tutupu i le taimi e tasi pe i taimi eseese. O le a tatou faitau i nisi o mau e uiga i le faʻamasinoga. Lenei ua faʻaalia mai ia i tatou poʻo ai o le a avea ma faʻamasino.

“Aua e le faamasinoina e le Tamā se tasi, a e na te faamasino i mea uma lava tuu atu i le ataliiina ia latou āva uma i le Alo. O lē e lē āva i le Ataliʻi, e lē āva foʻio ia i le Tamā na 'auina mai o ia. Ma sa ia tuu atu ia te ia le pule e taofia ai le faamasinoga, aua o ia o le Atalii o le Tagata( Ioane 5:22-23 ma le 27 ).

O le faamasino, i luma o tagata uma e tatau ona tali, o Iesu Keriso lava ia, o le foafoa, lagolago ma faaola o tagata uma. O le faamasino o le uiga tutusa na puapuagatia i le oti mo tagata uma, o le tagata lava e tasi na aumaia le faaleleiga mo le lalolagi, o le tagata lava e tasi na te avatua i tagata uma le ola faʻaletino ma tausia latou ola. E mafai ona matou ole atu mo se faamasino e sili atu? Na tuu atu e le Atua le faamasinoga i lona Alo aua o ia o le Atalii o le Tagata. Na te iloa le uiga o le avea ma tagata. Na te silafia lelei i tatou tagata, o se tasi o tatou. Na te iloa muamua le malosi o le agasala ma le taufaasese a Satani ma lana lalolagi. Na te iloa lagona o tagata ma unaʻi. Na te iloa le malosi o le latou galuega, aua na ia faia tagata soifua ma avea tagata pei o tatou, ae aunoa ma le agasala.

O ai e le manaʻo e faʻailoa i lenei faamasino? O ai e le manaʻo e tali atu i upu a lenei faamasino, faapaʻu'ū faō i ona luma ma taʻutaʻu atu lona sese?

“E moni, e moni, ou te fai atu iā te outou: O ai e faʻalogo i laʻu upu ma talitonu o ia na auina mai aʻu e ia te ia le ola faavavau e le oo foi i le faamasinoga, a ua oo mai le oti i le ola” (fuaiupu 24).

O le faamasinoga e faia e Iesu o le a matua tonu lava. E faʻailoa mai e le faʻaituʻau, alofa, faʻamagalo, agalelei ma le alofa mutimutivale.

E ui lava na foafoaina e le Atua ma lona Alo o Iesu Keriso tulaga sili ona lelei mo tagata uma ia maua le ola faavavau, o nisi tagata e le taliaina lana faʻaola. E le faʻafiafia le Atua ia te oe. E latou te selesele mea na latou lūlūina. A maeʻa le faʻamasinoga o le a naʻo le lua vaega o tagata, e pei ona tusia e le CS Lewis i se tasi o ana tusi:

Tasi vaega o le a fai atu i le Atua: Ia faia Lou finagalo.
I leisi vaega, o le a fetalai le Atua: Ia faia Lou finagalo.

A o iai Iesu i le lalolagi, na ia fetalai i seoli, o le afi e faavavau, o le uio ma le gagau o nifo. Na ia taʻua le malaia ma le faasalaga faavavau. Tatou te avea lenei ma lapataʻiga ina ia aua neʻi o tatou faʻatamala i le folafolaga a le Atua o le faʻaola. I le afioga a le Atua, malaia ma seoli e le tuʻuina i le pito i luma, o le alofa ma le agalelei o le Atua mo tagata uma o loo i le pito i luma. E finagalo le Atua i le faaolataga mo tagata uma. Ae o ai lava e le manaʻo e talia lenei alofa o le Atua ma faʻamagaloga, Atua tuʻuina atu lona finagalo ia te ia. Ae leai se tasi o le a puapuagatia i le faʻavavau faʻasalaga o ia e le o manino faʻaalia ia lava. E le taʻusalaina e le Atua se tasi na te leʻi mauaina lava le avanoa e aʻoaʻo ai ia Iesu ma lana galuega faʻaola.

I le Tusi Paia tatou te maua ai vaʻaiga e lua o le Faamasinoga Mulimuli ua tusia i lalo. O loʻo matou mauaina le tasi i le Mataio 25 ma le tasi i le Faʻaaliga 20. Ou te fautuaina oe e faitau le mea lea. Latou te faʻaali mai ia i matou le vaʻaiga o le faʻamasinoga a Iesu. O le faʻamasinoga o loʻo fai ma sui o le faʻamasinoga i nei nofoaga o se mea e tupu i se taimi atofaina. Sei o tatou liliu atu i se mau e taʻu mai ai o le faʻamasinoga e mafai ona aofia ai se taimi umi o le taimi.

“Aua ua oo mai le taimi e amata ai le faamasinoga i le fale o le Atua. Ae afai e muamua iā i tatou, o le ā le iʻuga o ē e lē talitonu i le tala lelei a le Atua?”1. Pita 4,17).

O le maota o le Atua o loʻo faʻaaogaina ii o se igoa mo le lotu poʻo le faʻapotopotoga. O loo iai nei i le faamasinoga. O kerisiano i o latou vaitaimi na latou talia ma tali atu i le valaau a le Atua. E te iloa Iesu o le Foafoa, lagolago ma le togiola. Mo i latou o lea ua faia le faamasinoga. O le maota o le Atua e le faʻamasinoina i se isi tulaga. O loʻo faʻaaogaina e Iesu Keriso le tulaga tutusa mo tagata uma. O le uiga lea o le alofa ma le alofa mutimutivale.

O le maota o le Atua ua tuʻuina atu i ai e le Aliʻi le galuega e galue ai i le faʻaolaina o tagata uma. Ua valaauina i tatou e folafola le tala lelei e uiga i le malo o le Atua i o tatou uso a tagata. E leʻo tagata uma faʻalogo i lenei feʻau. E toatele e inoino i ai aua mo latou o mea valea, le fiafia pe leai foi. Aua neʻi galo ia i tatou o le galuega a le Atua le faʻaolaina o tagata. O matou o ana tagata faigaluega e masani ona faia ni mea sese. Aua neʻi o tatou faʻavaivai pe a fai e le manuia le tatou galuega. E galue pea le Atua ma valaʻau ma faʻatasi ma tagata ia te ia. Ua faʻamautinoa e Iesu o i latou ua valaauina o le a ausia le latou sini.

“E leai se tasi e mafai ona sau ia te au, pe a le tosina mai o ia e le Tama na auina mai au, ou te toe faatuina foi o ia i le aso gataaga. O mea uma fo‘i e foa‘i mai e lo‘u tamā ‘iā te a‘u e o‘o mai lava ‘iā te a‘u; ma o se sau ia te au ou te le tulia i fafo. Auā ‘ou te le‘i alu ifo mai le lagi e fai lo‘u lava loto, a o le finagalo o lē na ‘auina mai a‘u. A o le finagalo lenei o lē na auina mai aʻu, ia lē māumau se mea e tasi na ia foaʻi mai iā te aʻu, a ia ou toe faatūina i le aso gataaga.” (Ioane. 6,44 ma le 37-39).

Ia tuu uma atu lo tatou faamoemoe i le Atua. O Ia o le Faaola, Faaola ma le Togiola o tagata uma, aemaise lava o e ua talitonu. (1. Timoteo 4,10) Ia tatou taofi mau i lenei folafolaga mai le Atua!

saunia e Hannes Zaugg

Le olataga mo tagata uma