tatalo mo tagata uma

Na auina atu e Paulo Timoteo i le ekalesia i Efeso e foia nisi o faafitauli i le aoaoina o le faatuatua. Sa ia auina atu foi ia te ia se tusi e otooto atu ai lana misiona. Sa tatau ona faitau atu lenei tusi i le faapotopotoga atoa, ina ia iloa ai e tagata taʻitoʻatasi ua iai le pule a Timoteo e fai ai ma sui o le aposetolo.

Na taʻua e Paulo, faatasi ai ma isi mea, le mea e tatau ona amanaia i le auaunaga i le lotu: “Ou te matuā apoapoaʻi atu iā te outou, ia sili i mea uma lava, ia outou faia le faatoga, ma le tatalo, ma le faatoga, ma le faafetai mo tagata uma lava.” (1. Timoteo 2,1). E tatau foʻi ona aofia ai tatalo e iai uiga lelei, e ese mai i feʻau taufaaleaga ua avea ma vaega o sauniga i nisi o sunako.

O le puluvaga e le gata e tatau ona faatatau i tagata o le ekalesia, ae o tatalo e tatau ona faatatau i tagata uma: “Ia outou tatalo mo e ua i ai le malosi atoa ma i latou uma o e ua i ai le mana, ina ia tatou nonofo ma le filemu ma le filemu, ma le faaaloalo i le Atua ma i le amiotonu” (1. Timoteo 2,2 Tala Lelei Tusi Paia). E leʻi manaʻo Paulo e pule le lotu i le lotu pe auai i se faiga tetee i lalo o le eleele. O se faaaʻoaʻoga, e mafai ona faasino atu i feutagaʻiga a le lotu Iutaia ma le Emepaea o Roma. Sa le mananao tagata Iutaia e tapuai i le emeperoa, ae sa mafai ona latou tatalo mo le emeperoa; Na latou tapuaʻi i le Atua ma ofo atu taulaga iā te ia: “E avatu e ositaulaga mea manogi i le Atua o le lagi, ma tatalo mo le ola o le tupu ma ona atalii.” (Esera. 6,10 Faamoemoe mo tagata uma).

Na sauāina uluaʻi Kerisiano ona o le tala lelei ma lo latou faamaoni i se isi matai. O lona uiga latou te le tau faʻaosoina le taʻitaʻi o le setete i le faʻalavelave faʻafefe a le malo. O lenei uiga ua faamaonia e le Atua lava Ia: “O le mea lelei lea ma le mālie i luma o le Atua lo tatou Faaola” (1. Timoteo 2,3). O le faaupuga “Faaola” e masani lava ona faasino atu ia Iesu, ae i lenei tulaga e foliga mai e faasino atu i le Tamā.

Ua faaopoopo mai e Paulo se manatu sesē tāua e faatatau i le finagalo o le Atua: “O lē e finagalo ia faaolaina tagata uma” (1. Timoteo 2,4). I a tatou tatalo e tatau ona tatou manatua ai faifeau faigata; auā e lē finagalo le Atua e leaga ai i latou. E finagalo o Ia ina ia faaolaina i latou, ae o le mea lea e tatau ai muamua ona talia le savali o le talalelei: “Ina ia latou iloa le upu moni” (1. Timoteo 2,4).

Pe e tutupu pea mea uma e tusa ma le finagalo o le Atua? Pe o le a faaolaina moni ea tagata uma? E le o talanoaina e Paulo lenei fesili, ae e manino lava e le o taimi uma e taunuu ai manaoga o lo tatou Tama Faalelagi, e le o le taimi lava lena. E oo lava i aso nei, toeitiiti atoa le 2000 tausaga mulimuli ane, e le o “tagata uma lava” ua oo i le malamalama o le talalelei, e toaitiiti lava i latou ua taliaina ma tofo i le faaolataga. E finagalo le Atua i Lana fanau ia alofa le tasi i le isi, ae e le o le tulaga lena i soo se mea. Auā e finagalo foʻi o ia ia maua e tagata o latou lava loto. E lagolagoina e Paulo ana faamatalaga e ala i le lagolagoina o i latou i māfuaaga: “Auā e toʻatasi le Atua, e toʻatasi foʻi le puluvaga i le va o le Atua ma tagata, o le tagata lea o Keriso Iesu” (1. Timoteo 2,5).

E na o le tasi le Atua na faia mea uma ma tagata uma. E faatatau foi Lana fuafuaga i tagata uma lava: Na foafoaina i tatou uma i lona faatusa ina ia mafai ona tatou molimau atu i le Atua i le lalolagi: “Ona faia lea e le Atua o le tagata i lona lava faatusa, ioe, i le faatusa o le Atua; na ia faia foʻi i laʻua o le tane ma le fafine” (1. Mose 1:27). O le faasinomaga o le Atua ua faailoa mai ai e tusa ai ma lana fuafuaga ua autasi uma ana foafoaga. E aofia uma ai tagata.

E le gata i lea, o loʻo i ai se puluvaga. E tofu i tatou uma ma le Atua e ala i le Alo o le Atua na liutino tagata, o Iesu Keriso. O le tagata-Atua o Iesu e mafai lava ona faamatalaina faapea ona na te lei tuuina atu lona tagata i le tuugamau. Nai lo o lea, na toetu mai o ia o se tagata faamamaluina ma afio aʻe i le lagi; auā o le tagata ua faamamaluina o se vaega o ia lava.Talu ai na faia le tagata i le faatusa o le Atua, sa i ai i le Silisili Ese mai le amataga vala tāua o le natura faaletagata; ma o lea e le o se mea e ofo ai ona o le natura faaletagata e tatau ona faaalia i le natura paia o Iesu.

I le avea ai ma lo tatou Puluvaga, o Iesu “o lē na tuuina atu o ia e ia e fai ma togiola mo tagata uma, o lana molimau i ona po e tatau ai” (1. Timoteo 2,6). E tetee nisi failotu i le uiga faigofie o loo i tua atu o lenei fuaiupu, ae e fetaui lelei ma le fuaiupu e 7 ma le anotusi o le faamatalaga a Paulo mulimuli ane: “Ua matou galulue mamafa ma tiga tele, auā o lo matou faamoemoe o le Atua soifua lea. O ia o le Faaola o tagata uma, ae maise o ē talitonu” (1. Timoteo 4,10 Faamoemoe mo tagata uma). Na maliu o ia mo agasala a tagata uma, e oo lava i ē e leʻi iloa lenei mea. Na o le faatasi ona maliu ma e lei faatali seia tatou talitonu i Ana galuega e laveai ai i tatou. Mo se faʻataʻitaʻiga i se faʻatusatusaga mai le matata o mea tau tupe, na ia totogiina ai le aitalafu mo tagata e leʻi iloa lenei mea.

O lea la ua faia e Iesu lenei mea mo i tatou, o le ā ua totoe e fai? O le taimi lenei mo tagata e iloa ai le mea ua faataunuuina e Iesu mo i latou, ma o le mea lena o loo taumafai Paulo e faataunuu i ana upu. “O le mea lea ua tofia ai aʻu e fai ma failauga ma se aposetolo, ou te tautala atu i le upu moni ma ou te le pepelo, o le aoao o Nuuese i le faatuatua ma le faamaoni.”1. Timoteo 2,7). E tusa ai ma le finagalo o Paulo, e tatau foi ona avea Timoteo ma faiaoga o Nuuese i le faatuatua ma le upumoni.

saunia e Michael Morrison